Türkiye, Avrupa Birliği ile vize serbestisi müzakereleri sürerken, birçok ülke vize muafiyeti kazanıyor. AB, Türkiye'nin vize serbestisi talebine karşılık olarak çeşitli kıstaslar belirlemiş durumda. Bu durum, Türkiye'nin AB ile olan ilişkilerini etkileyen önemli bir konu haline geldi.
Avrupa Birliği, mevcut durumda AB üyesi olmayan 61 ülkeye vize muafiyeti tanıyor. Bu ülkeler arasında Honduras, Nikaragua, Meksika ve Venezuela gibi ülkeler bulunuyor. Bu ülkelerin vatandaşları, Avrupa Birliği ülkelerine vize almadan seyahat edebiliyor. Ayrıca, Suudi Arabistan'ın da yakın zamanda vize serbestisine sahip olacağı bildirildi.
AB'nin Riyad büyükelçisi, bu yönde çalışmaların yapıldığını doğruladı. Türkiye ise, AB’nin en uzun süreli aday ülkesi olmasına rağmen hâlâ vize serbestisine oldukça uzakta. Türkiye'nin vize muafiyeti talebi, AB'nin belirlediği 72 kıstastan altısının karşılanması şartına bağlı olarak sürüyor.
Türkiye, vize serbestisi sağlanana kadar vize alma süreçlerinin kolaylaştırılması yönünde taleplerde bulunuyor. Dışişleri Bakanlığı, AB’ye bir dizi öneri sundu. Bu öneriler arasında, ABD veya Birleşik Krallık gibi Batı ülkelerine vizesi olan Türk vatandaşlarının Schengen Bölgesi için tekrar vize almaması da yer alıyor.
Ancak AB, Türkiye’nin bu önerilerine bir dönüş yapmadı. Brüksel, vize serbestisine giden yolun, belirlenen şartların karşılanması dışında mümkün olmadığını belirtiyor. Bu durum, Türkiye'nin AB ile olan ilişkilerinde gerginliğe yol açıyor.
Vize serbestisi için en büyük anlaşmazlık, Türkiye'nin Terörle Mücadele Yasası'nın değiştirilmesi konusunda yaşanıyor. AB, yasadaki “terör” tanımının çok geniş olduğunu savunuyor. Bu durum, muhaliflerin suçlanmasına yol açabileceği endişesini doğuruyor.
Türkiye ise mevcut şartlarda yasada değişim yapılamayacağını belirtiyor. Her iki taraf arasında bir orta nokta bulunması gerektiği ifade ediliyor. Kalan altı kıstasla ilgili Türkiye’nin girişimleri hakkında çalışma grupları oluşturulduğu ve belli alanlarda ilerlemeler kaydedildiği bildiriliyor.
Türkiye, 2024 yılında AB ülkelerine 55 bin 705 iltica başvurusu yaparak dördüncü sırada yer aldı. Bu durum, Türkiye’nin göçmen akınına dair endişeleri artırıyor. 2023 yılında yapılan başvuruların sayısı ise 101 bin olarak kaydedildi.
Türkiye, Suriye, Afganistan ve Venezuela'nın ardından en çok iltica başvurusu yapan ülke konumunda bulunuyor. Bu artış, Türkiye'nin ekonomik zorlukları ve siyasi durumu ile doğrudan bağlantılı olarak değerlendiriliyor.
AB, iltica başvurularını daha hızlı değerlendirmek için yeni bir prosedür başlattı. Bu kapsamda, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu bazı ülkeler otomatik olarak “güvenli” menşe ülkeler olarak kabul edilecek. Bu durum, başvuruların değerlendirilme sürecini kısaltacak.
Ancak, bu ülkelerden gelen başvuruların çoğunlukla olumsuz sonuçlanması bekleniyor. AB, Türkiye’den yapılan iltica başvurularına zaten büyük oranda olumsuz yanıt veriyor. 2024'te yapılan başvuruların sadece yüzde 17’sinin olumlu dönüş aldığı belirtiliyor.