2024 yılı, vergi mükellefleri için oldukça hareketli geçti. Birçok vergi istisnası kaldırıldı veya daraltıldı. Ancak, bu düzenlemelerin etkileri 2025 yılından itibaren hissedilecek. 2025 yılı bütçe kanununa göre, Maliye’nin kurumlar vergisi ile ilgili beklentileri oldukça düşük. 2024 yılı Kasım ayı bütçe gelir gerçekleşmelerine göre, kurumlar vergisinde 11 aylık gerçekleşme oranı yüzde 34 seviyesinde kalmış ve 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 30,5 azalmıştır. 2025 bütçesinde kurumlar vergisi artış hedefi yüzde 30 olarak belirlenmiştir. Bu durum, yapılan değişikliklere rağmen önemli bir artış beklenmediğini göstermektedir.
Orta Vadeli Programa (2025-2027) baktığımızda, vergi yükü oranının 2023 yılında yüzde 16,8 iken, Program döneminde yüzde 18 olması hedeflenmektedir. Ayrıca, vergi tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecektir. Etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılmasına devam edileceği belirtilmektedir. Kayıt dışılıkla mücadele de etkin bir şekilde sürdürülecektir.
Maliye Bakanı, bu hedefleri her açıklamasında vurgulamakta ve gündemde tutmaktadır. Orta vadede doğrudan vergilerin payının artırılması hedeflenmektedir. Gelir, kurumlar, katma değer vergileri kanunları ile vergi usul kanununun, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde güncellenmesi yönünde düzenlemeler hayata geçirilecektir. Bu hedef çerçevesinde “vergide sadeleşme” adı altında çalışmalara başlandığı gözlemlenmektedir.
2025 yılı için dolaysız vergilerin payını artırma hedefinin, sürpriz düzenlemeler yapılmadığı takdirde gerçekleşmesi beklenmemektedir. Bugüne kadar yapılan düzenlemeler ve vergi denetimini yaygınlaştırma çabaları, vergi gelirlerinde önemli bir artış sağlamamıştır. Vergi denetiminin ana amacı tahsilatı artırmak değildir. Bu nedenle, 2025 yılında radikal kararlar alınması ihtimali bulunmaktadır.
Enflasyon düzeltmesi, Maliye’nin beklediğinin aksine gelir ve kurumlar vergisinde bir artış sağlamamış, hatta önemli düşüşlere neden olmuştur. Resmi enflasyon oranlarının düşmesi nedeniyle taşıma katsayıları düşük kalacak ve vergisel etkisi sınırlı olacaktır. Bu nedenle, mükellefleri enflasyon düzeltmesinden kurtarmanın zamanı gelmiştir. Ancak, öz kaynakları yüksek olan mükelleflerin avantajları düşünülerek uygulama isteğe bağlı kılınabilir.
2025 yılının ilk yarısında yeni bir torba yasa beklenmektedir. Bu yasa, bazı istisna ve indirimleri kaldıracak veya daraltacak düzenlemeleri içerebilir. Özellikle KDV ile ilgili düzenlemeler yapılması beklenmektedir. “Af çıkar mı?” soruları sıkça sorulmakta, ancak eski paketlere benzer bir af çıkması olası görünmemektedir. Borç yapılanması şeklinde bir düzenleme yapılması yüksek bir olasılıktır.
Kredi faizlerinin yüksek olduğu bu dönemde, vergi ve sigorta borcu olan mükelleflerin rahatlatılması gerekmektedir. Maliye ile mükellefler arasında yaşanan ihtilaflar, son dönemlerde artan dava sayıları ile kendini göstermektedir. Uzlaşmada yapılan son değişiklikler, dava sayılarının daha da artmasına neden olacaktır. Bu nedenle, çıkarılması muhtemel yapılandırma yasasının kapsamına dava/uzlaşma/tarh aşamasındaki işlemlerin de dahil edilmesi önemlidir.
Başta finansman gider kısıtlaması olmak üzere, mevzuatımızda sadeleşme bekleyen birçok sorun bulunmaktadır. Uyuşmazlık sayısını azaltacak düzenlemelere acilen ihtiyaç vardır. Maliye, hangi konularda sadeleşme gerektiğini, uyuşmazlık konularına bakarak kolayca tespit edebilir. Enflasyon düzeltmesi, finansman gider kısıtlaması gibi konular üzerinde durulması gerekmektedir.
2025 yılında uygulanacak yurt içi asgari kurumlar vergisinde geçmiş yıl zararlarının mahsubu gibi önemli sorunlar bulunmaktadır. Vergi istisna, muafiyet ve indirimler üzerinden vergi almayı öngören düzenlemeler, kamuoyu desteğinden mahrum kalmaya mahkumdur. Maliye, yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından geçmiş yıl zararlarını mahsup ettirmeme ısrarından vazgeçmelidir. Aksi takdirde, çok sayıda uyuşmazlık yaşanması kaçınılmaz olacaktır.
2024 yılı, vergi mükellefleri ve mali müşavirler için zorlu bir yıl olmuştur. 2025 yılının tüm vergi mükellefleri için sakin ve huzurlu geçmesini umuyoruz. Vergi sisteminin daha adil ve şeffaf bir yapıya kavuşması, mükelleflerin üzerindeki yüklerin hafifletilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Gelecek yıllarda, daha iyi bir vergi yönetimi ve uygulamaları beklenmektedir.